Het gebeurt helaas met enige regelmaat op onze Nederlandse wegen: weggebruikers komen op/over/nabij de (openbare) weg ten val, lijden schade en stellen de gemeente daarvoor aansprakelijk.

De Hoge Raad ontwikkelde reeds in zijn arresten van 17 december 2010 en 4 april 2014 de maatstaven aan de hand waarvan de aansprakelijkheid van de gemeente als wegbeheerder beoordeeld dient te worden. Het gaat dan meer specifiek over de beoordeling van de vraag of de gemeente wegens het bezitterschap van een vermeend gebrekkige opstal (artikel 6:174 BW) en/of vanwege het creëren en/of laten voortbestaan van een gevaarscheppende situatie (artikel 6:162 BW) aansprakelijk is voor de (letsel)schade die voortvloeit uit een ongeval. In het algemeen kan hiervan slechts sprake zijn indien de weginrichting niet voldoet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen.

Volgens de Hoge Raad komt het daarbij neer op de naar objectieve maatstaven te beantwoorden vraag of de weginrichting, gelet op het te verwachten gebruik of de bestemming daarvan, met het oog op voorkoming van gevaar voor personen en zaken deugdelijk is, waarbij ook van belang is hoe groot de kans op verwezenlijking van het gevaar is en welke onderhouds- en veiligheidsmaatregelen mogelijk en redelijkerwijs te vergen zijn. In dat kader komt onder meer betekenis toe aan de beleidsvrijheid die de gemeente heeft en de haar ter beschikking staande financiële middelen. Daarbij dient tevens in aanmerking te worden genomen dat zij bij het aanbrengen van een opstal van een bepaalde aard ermee rekening houdt dat verkeersdeelnemers niet altijd goed opletten, maar ook anderzijds dat van verkeersdeelnemers mag worden verlangd dat zij wel een normale oplettendheid betrachten en hun verkeersgedrag op de situatie afstemmen.

In een aantal recente uitspraken wordt de heersende leer van de Hoge Raad ter zake bevestigd en nader uitgekristalliseerd per specifieke situatie. Zo is bijvoorbeeld te lezen in een uitspraak van de Rechtbank Overijssel van 30 maart 2015, ECLI:RBOVE:2015:1550 (geen aansprakelijkheid voor schade ten gevolge van ongeval fietser; ongelukkige samenloop van omstandigheden).

De algemene conclusie die uit de hiervoor geschetste jurisprudentie en de recente uitspraken in die lijn af te leiden valt is toch dat de ontwikkelde criteria streng door de rechterlijke instanties worden gehanteerd en nauw luisteren: aansprakelijkheid blijkt uitzondering.

Een en ander conform het uitgangspunt van het Nederlandse aansprakelijkheidsrecht: Ieder draagt zijn eigen schade, tenzij…

Voor nadere vragen of gewenst overleg over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Inge Decupere (i.decupere@paulussen.nl; 043 328 41 34) of één van onze andere advocaten die werkzaam zijn in de overheidspraktijk.

Auteur: Inge Decupere

Nieuws Overzicht