Op vrijdag 21 maart 2025 kwamen meer dan 150 juristen bij elkaar in Amsterdam voor het eerste jaarcongres van de stichting Recht voor Klimaat.

Roger Cox was namens Paulussen Advocaten als spreker aanwezig, en ook andere advocaten van kantoor hebben deelgenomen aan het plenaire programma en aan de diverse interactieve sessies.

Recht voor Klimaat

De stichting Recht voor Klimaat is vorig jaar opgericht als collectief van juristen die een bijdrage willen leveren aan het versnellen van de klimaataanpak. Via inspirerende activiteiten en kennisdeling wil de stichting juristen ondersteunen om op hun eigen vakgebied in actie te komen. Recht voor Klimaat kent daartoe inmiddels negen vakinhoudelijke commissies, drie algemene commissies en 400 deelnemers.

Tijdens het jaarcongres werd teruggeblikt op een bijzonder eerste jaar, waarin steeds meer juristen de noodzaak zien om hun kennis in te zetten voor een leefbare toekomst.

Kennis over klimaatwetenschap als noodzakelijke basis

Daarbij kan kennis over de klimaatwetenschap natuurlijk niet ontbreken. Daarom sprak klimaatwetenschapper, hoogleraar systeemtransities en klimaatverandering en IPCC-auteur Heleen de Coninck over de laatste stand van de wetenschap, zoals die in kaart is gebracht in de rapporten van het VN-Klimaatpanel (IPCC).

Er zijn diepgaande emissiereducties en systeemveranderingen nodig om de opwarming van de aarde tot 1,5°C te beperken en de ergste gevolgen en risico’s van klimaatverandering te beperken. Een belangrijke boodschap is dat er binnen elke sector voldoende mogelijkheden zijn om (veel) efficiënter met energie om te gaan en om te transformeren om de klimaatdoelen binnen bereik te houden.

De verantwoordelijkheid van ondernemingen

Roger Cox sprak in een interview met Christiaan Alberdingk Thijm over de verantwoordelijkheid van systeemspelers om een adequaat klimaatbeleid te voeren. Roger sprak onder meer over het arrest van het gerechtshof Den Haag in de zaak van Milieudefensie c.s. tegen Shell, waarin het hof heeft vastgesteld dat Shell een eigen juridische verplichting heeft om haar wereldwijde emissies te reduceren in lijn met het 1,5°C-doel. Ook is in die zaak door het gerechtshof overwogen dat wereldwijd wordt erkend dat bescherming tegen gevaarlijke klimaatverandering een mensenrecht is en dat dit juridische consequenties heeft voor de verplichtingen van ondernemingen.

Ontwikkelingen in Europa

Europarlementariër Lara Wolters sprak ten slotte over diverse ontwikkelingen in Europa. Vorig jaar is na een jarenlang traject de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) aangenomen. Deze anti-wegkijkwet bevat de verplichting voor ondernemingen om mensenrechtenschendingen in hun waardeketen aan te pakken en een klimaattransitieplan op te stellen en uit te voeren om hun emissies te reduceren in lijn met het 1,5°C-doel. Ondanks het feit dat die regels al zijn aangenomen, heeft de Europese Commissie recent een voorstel gedaan waarmee verschillende verplichtingen alsnog zouden worden afgezwakt. Dit is mede het gevolg van een intensieve bedrijfslobby. Het toont de voortdurende uitdaging en noodzaak om kwetsbare maatschappelijke belangen te blijven verdedigen.

Klimaatverandering als relevant thema in ieder rechtsgebied 

Tijdens de interactieve sessies werd vervolgens in kleiner verband gesproken over onder meer klimaattransitieplannen onder de CSDDD, impactvol aanbesteden door de overheid en de mogelijkheden tot samenwerken aan verduurzaming onder de concurrentieregels. Duidelijk is dat klimaatverandering een zeer relevant onderwerp is voor juristen binnen elke organisatie en dat er op alle rechtsgebieden een bijdrage kan en moet worden geleverd om verduurzaming te versnellen.

Al met al was het een interessante en inspirerende middag, waar Paulussen Advocaten met plezier aan heeft deelgenomen. Geïnteresseerde advocaten en juristen kunnen zich via https://rechtvoorklimaat.nl/ aanmelden om ook een bijdrage te leveren.

Dit bericht werd geschreven door Mieke Reij van het team Energie en Klimaat. Het team van Paulussen Advocaten treedt op voor Milieudefensie en andere maatschappelijke (milieu-)organisaties in klimaatzaken, waaronder de zaken tegen Shell en ING. Voor meer informatie, zie https://www.paulussen.nl/nl/sector/energie-en-klimaat/. Voor vragen kunt u contact opnemen via climatelitigation@paulussen.nl.

Nieuws Overzicht