Op 13 september 2023 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: ‘de Afdeling’) twee uitspraken gedaan met betrekking tot gedoogde coffeeshops. Eén van deze uitspraken heeft betrekking op tijdelijke exploitatievergunningen voor coffeeshops in de gemeente Roermond (ECLI:NL:RVS:2023:3482). Wij behandelen deze uitspraak separaat in het artikel ‘Tijdelijke exploitatievergunningen voor coffeeshops zijn toelaatbaar’.
In dit artikel worden de belangrijkste overwegingen van de Afdeling behandeld in een zaak die zich afspeelde in de gemeente Apeldoorn (ECLI:NL:RVS:2023:3431). Wij besteden daarbij ook aandacht aan de wijze waarop het gedogen van coffeeshops in de betreffende gemeente is gereguleerd, aangezien dat per gemeente kan verschillen.
Casus
In de gemeente Apeldoorn worden maximaal vijf gedoogverklaringen verleend. Daarvan zijn vier verklaringen voor bepaalde tijd verleend en één verklaring voor onbepaalde tijd. De burgemeester besloot om de wijze van verlening van de gedoogverklaringen te wijzigen zodat andere gegadigden in de gelegenheid waren om mee te dingen naar een dergelijke verklaring. Een en ander is vastgelegd in de Beleidsregel overgangsregeling gedoogverklaringen coffeeshops Apeldoorn 2019. In lijn daarmee werd de hiervoor genoemde gedoogverklaring voor onbepaalde tijd omgezet in een gedoogverklaring voor bepaalde tijd.
Appellant beschikte over een gedoogverklaring voor onbepaalde tijd. De burgemeester stuurde appellant dan ook een brief met de strekking dat aan hem een gedoogverklaring voor de duur van zes jaar is gegeven. Het bezwaar van appellant tegen deze brief werd vervolgens niet-ontvankelijk verklaard, omdat de brief geen besluit zou zijn zoals bedoeld in artikel 1:3, eerste lid, van de Awb.
In deze zaak staat uitsluitend de vraag centraal of de hiervoor genoemde brief, die neerkwam op een (aangepaste) gedoogverklaring, een besluit is in de zin van de Awb. De Afdeling ziet in deze zaak aanleiding om haar rechtspraak over (de ‘besluitstatus’ van) gedoogbeslissingen bij te stellen voor coffeeshops.
Algemene lijn
Kort samengevat, houdt de algemene lijn over (de ‘besluitstatus’ van) gedoogbeslissingen in dat een gedoogbeslissing, de weigering een gedoogbeslissing te nemen en de intrekking van een gedoogbeslissing geen besluiten in de zin van de Awb zijn en daarmee ook niet moeten worden gelijkgesteld (zie de uitspraak van de Afdeling van 24 april 2019, ECLI:NL:RVS:2019:1356). Als iemand wil weten of een bestuursorgaan zijn handelen gedoogt, kan diegene een handhavingsbesluit uitlokken door de overtreding te begaan en daar vervolgens rechtsmiddelen tegen aanwenden. Enkel in uitzonderlijke situaties kan een rechtsoordeel omwille van de rechtsbescherming met een besluit worden gelijkgesteld.
Uitzondering voor coffeeshops
In deze uitspraak overweegt de Afdeling dat in geval van coffeeshops sprake is van een uitzonderlijke situatie zoals hiervoor is vermeld. Het exploiteren van een coffeeshop is immers illegaal, maar tegelijkertijd vindt er van overheidswege regulering plaats die onder omstandigheden verkoop van softdrugs mogelijk maakt. Onder die omstandigheden acht de Afdeling het onevenredig bezwarend om van een exploitant te verlangen dat hij voor de beoordeling van de vraag of en onder welke voorwaarden zijn coffeeshop wordt gedoogd, is aangewezen op de voor hem risicovolle weg van het uitlokken van een handhavingsbesluit.
Met deze uitspraak geldt voor coffeeshops dus dat een gedoogverklaring voor de verkoop van softdrugs (inclusief de voorwaarden), een weigering van een gedoogverklaring en een intrekking van een gedoogverklaring voor de toepassing van de wettelijke regels over bezwaar en beroep met een besluit gelijk worden gesteld. Dat geldt zowel voor de overtreder als voor derden.
Meer informatie
Voor meer informatie over coffeeshopbeleid of andere aan de Opiumwet gerelateerde ontwerpen, kunt u contact opnemen met Victoria Rozek (v.rozek@paulussen.nl) of met een van de andere specialisten van team Overheid en non-profit. Telefonisch zijn zij bereikbaar via telefoonnummer 043 321 6640. Afspraken zijn zowel op locatie als op onze vestigingen in Maastricht en Heerlen mogelijk.
Nieuws Overzicht