De belastingdienst zal vanaf 1 januari 2025 terug volledig gaan handhaven op de kwalificatie van arbeidsrelaties. Er kunnen weer naheffingsaanslagen loonheffingen worden opgelegd als er binnen een organisatie sprake is van schijnzelfstandigheid. Het eerste handhavingsjaar (2025) worden echter geen boetes opgelegd. Er wordt een “zachte landing” geboden, omdat het hervatten van de handhaving een grote verandering zal zijn. Dit staat beschreven in het Handhavingplan arbeidsrelaties 2025.

Enkele belangrijke punten:

1. Zachte landing: Vanaf 1 januari 2025 kan de Belastingdienst weer loonheffingen met terugwerkende kracht naheffen, maar alleen vanaf die datum. Tot 2030 blijft dus een ingroeimodel van toepassing, waarna de Belastingdienst vanaf 2030 correctieverplichtingen en naheffingsaanslagen kan opleggen tot vijf jaar terug. Voor perioden vóór 1 januari 2025 kunnen correcties alleen worden opgelegd indien er sprake is van kwaadwillendheid of als eerdere aanwijzingen niet voldoende zijn opgevolgd.
   Daarnaast wordt in 2025 geen boetesysteem gehanteerd, en blijven goedgekeurde modelovereenkomsten geldig tot eind 2029. Wordt er in de praktijk conform deze modelovereenkomst gewerkt, dan kan de opdrachtgever erop vertrouwen dat hij geen loonheffingen is verschuldigd.
2. Informeren en waarschuwen: Risicogericht toezicht op schijnzelfstandigheid start met bedrijfsbezoeken door de belastingdienst om opdrachtgevers te informeren en verbeteringen mogelijk te maken (bijv. indiensttreding van de schijnzelfstandige of een wijziging in de uitvoering van de opdracht). Eventueel is bij een volgend bezoek een boekenonderzoek mogelijk, bijv. bij concrete signalen van evidente schijnzelfstandigheid of als in het kader van een andere belastingcontrole door de inspecteur schijnzelfstandigheid wordt geconstateerd. Dat kan leiden tot naheffingsaanslagen loonheffingen, maar niet verder terug dan 1 januari 2025.
3. Voortzetting risicogerichte handhaving: Schijnzelfstandigheid wordt specifiek aangepakt, vooral bij probleemgevallen zoals gedwongen zelfstandigen, onderbetaling, evidente schijnzelfstandigen en arbeidsmigratie.
4. Communicatie en ondersteuning: Om betrokkenen te begeleiden worden webinars, brochures en bijeenkomsten georganiseerd. De website hetjuistecontract.nl en de brochure “ZZP Ja of nee” biedt voorbeelden per sector wanneer sprake is van werken als zelfstandige of van een arbeidsovereenkomst. Er worden voorbeelden beschreven van onder meer de volgende sectoren: zorg, onderwijs, bouw, advisering, interim-management, kindervang etc.
5. Normalisering vanaf 1 januari 2026: Vanaf 1 januari 2026 wordt de handhaving weer onderdeel van de reguliere handhavingsplannen en uitgevoerd op dezelfde manier als bij andere belastingmiddelen.
6. Geen inperking: De maatregelen zijn genomen langs drie lijnen: een gelijker speelveld, meer duidelijkheid, en een verbeterde handhaving. De hervatting van de handhaving op schijnzelfstandigheid is een belangrijke stap richting een toekomstbestendige arbeidsmarkt en een houdbaar belasting- en socialezekerheidsstelsel. Het kabinet wil de vrijheid van mensen om hun werkende leven in te richten niet inperken. Het werken als zelfstandige is en blijft mogelijk, als dit past binnen de regels van het arbeidsrecht.

Wilt u weten wanneer er volgens het arbeidsrecht wel/niet sprake is van schijnzelfstandigheid? Of hebt u vragen over het Handhavingsplan? Ine Swennen of Lisanne Somers geven u hierover graag meer uitleg.