Burgers kunnen de gemeente op meerdere manieren laten weten dat zij overlast of hinder ondervinden. De meest gangbare manieren zijn de melding en het handhavingsverzoek. Er bestaan belangrijke (juridische) verschillen tussen deze twee varianten.
Een melding kan door eenieder worden ingediend en kan bijvoorbeeld gaan over overlast of hinder door zwerfvuil, losse stoeptegels of bezoekers van horecagelegenheden. De gemeente kan naar aanleiding van dergelijke meldingen handelen om de leefbaarheid en veiligheid te bevorderen. Dit betreft echter geen handhavend optreden en de gemeente neemt géén besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: “de Awb”).
In tegenstelling tot de melding kunnen slechts belanghebbenden handhavingsverzoeken indienen indien het vermoeden bestaat dat de wet- en regelgeving niet worden nageleefd. De gemeente is dan verplicht om te besluiten of handhavend zal worden opgetreden jegens de overtreder. Dat besluit is wél een besluit in de zin van de Awb. Dat betekent dat de materiële en processuele regels over besluitvorming in acht genomen dienen te worden en het besluit ook appellabel is.
Het kan per gemeente verschillen hoe een melding of een handhavingsverzoek moet worden ingediend. De wijze van indiening wordt beschreven op de website van de desbetreffende gemeente. Veel gemeenten hebben een digitaal formulier op hun website geplaatst voor het doen van meldingen.
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: “de Afdeling”) heeft zich in de uitspraak van 3 maart 2021 (ECLI:NL:RVS:2021:446) gebogen over het meldingsformulier dat de gemeente Rotterdam beschikbaar had gesteld op haar website. Appellant was namelijk van mening dat hij geen melding maar een handhavingsverzoek had ingediend en het college van burgemeester en wethouders een besluit daarover had moet nemen. De Afdeling gaf hem daarin gelijk.
De Afdeling nam daarbij de volgende omstandigheden in aanmerking:
- appellant werd door een ambtenaar van de gemeente verwezen naar het meldingsformulier op de website naar aanleiding van een e-mail waarin appellant had aangegeven overlast te ervaren vanwege een mogelijke illegale situatie;
- de bewoordingen op de website en het meldingsformulier sloten niet uit dat het meldingsformulier niet ook bedoeld was voor het indienen van handhavingsverzoeken. Zo stond op de webpagina “Illegale bouw melden”, waar het meldingsformulier te vinden was, dat de gemeente de melding onderzoekt en als het kan de illegale situatie zal stoppen. Verder duidden ook termen als “overtreding” en “overtreder” in het meldingsformulier op handhaving;
- er werd vermeld dat het meldingsformulier bedoeld is voor belanghebbenden. Enkel belanghebbenden kunnen een handhavingsverzoek indienen, terwijl eenieder een melding kan doen;
- tot slot stond op de website noch op het meldingsformulier op welke wijze een handhavingsverzoek zou kunnen worden ingediend.
Uit deze uitspraak blijkt dus dat een melding onder omstandigheden (ook) als een handhavingsverzoek aangemerkt moet worden. Het gevolg daarvan is dat een besluit in de zin van de Awb genomen moet worden.
Dit artikel is geschreven door Victoria Rozek. Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u met haar contact opnemen of een van de andere specialisten van het team Overheid en Non-Profit.
