Vrijwel iedereen gebruikt tegenwoordig in meer of mindere mate smileys of emoji’s in privé-communicatie. In zakelijke of professionele communicatie wordt het gebruik van smileys doorgaans toch wel onprofessioneel of ongepast gevonden. Tussen collega’s onderling is de communicatie vaak echter wat informeler en komt het gebruik van smileys meer en meer voor. De grens tussen wat wel en niet kan, is daarbij niet altijd even duidelijk. Kan het sturen van hartjes-emoji’s door een leidinggevende zelfs een grond opleveren voor ontslag? Hierover heeft de Kantonrechter Amsterdam recent mogen oordelen.
De feiten
De werknemer is werkzaam bij Primark in de functie van Store Manager. In 2022 ontvangt Primark diverse meldingen over grensoverschrijdend gedrag van de werknemer. De meldingen variëren van dubbelzinnige opmerkingen tot het aanraken van de kleding van een vrouwelijke collega. Een van de meldingen houdt in dat de werknemer via Whatsapp aan een vrouwelijke Department Manager een bericht met haar voornaam en vier hartjes-emoji’s heeft gestuurd. Dit bericht was een reactie op het wijzigen van haar status in Whatsapp. Deze statusupdate betrof een foto van de Department Manager met een man. De man heeft zijn arm om haar heen geslagen en zij heeft een korte jurk aan. Toen de Department Manager op vakantie was, heeft de werknemer haar via Whatsapp verzocht om even te bellen. Later schreef hij: “We missen jou”.
Het door Primark ingeschakelde onderzoeksbureau komt (kort samengevat) tot de conclusie dat een groot aantal meldingen niet als grensoverschrijdend of verwijtbaar kan worden beschouwd, maar dat er wel sprake was van enkele bevindingen die duiden op mogelijk (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. De werknemer zou niet professioneel hebben gehandeld richting enkele collega’s, waardoor meerdere collega’s een angstcultuur ervaarden. Bovendien zou de werknemer in strijd hebben gehandeld met de binnen Primark geldende gedragscodes.
Primark wenst vervolgens tot een beëindiging van de arbeidsovereenkomst te komen en verzoekt de Kantonrechter om de arbeidsovereenkomst te ontbinden. In zijn verweer stelt de werknemer zich op het standpunt dat zijn uitingen verkeerd zijn begrepen en dat er sprake is van een samenspanning tegen hem.
Het oordeel van de Kantonrechter
Volgens de Kantonrechter zijn er aanwijzingen dat er bij de klagers sprake is geweest van samenspanning met een twijfelachtig motief. Hoe dan ook moeten de meldingen zorgvuldig beoordeeld worden.
Wat betreft het Whatsapp-bericht met de hartjes-emoji’s aan de Department Manager oordeelt de Kantonrechter dat niet met zekerheid vastgesteld kan worden dat de werknemer het bericht seksueel of flirterig bedoelde. Dit neemt niet weg dat het bij communicatie ook gaat om hoe iets op de ontvanger overkomt of over kan komen. Het gaat hier om een bericht van een (mannelijke) leidinggevende, dat laat op de zaterdagavond is verstuurd naar een (vrouwelijke) ondergeschikte waarbij gebruik is gemaakt van persoonlijke emoji’s. Het is volgens de Kantonrechter goed voorstelbaar dat dit een ongemakkelijk gevoel teweeg heeft gebracht bij de Department Manager. Het is immers niet duidelijk wat er nu wordt bedoeld en hartjes-emoji’s. Deze hebben naast “leuk” ook nog steeds een “liefde”-connotatie. Van een leidinggevende mag worden verwacht dat hij dit begrijpt en zich dus van dergelijke berichtgeving onthoudt. Ditzelfde geldt volgens de Kantonrechter voor de overige door de werknemer aan Department Manager verzonden berichten.
Vervolgens maakt de Kantonrechter de afweging of de verstuurde berichten ook voldoende ernstig zijn om een ontslag te rechtvaardigen. Het gaat in dit geval om enkele berichten van een aantal jaar geleden. Er is geen grond om aan te nemen dat sprake is van een Werknemer die voortdurend de grenzen van het betamelijke opzoekt. De overige Whatsapp-communicatie tussen de werknemer en de Department Manager is collegiaal en prettig van toon en gaat hoofdzakelijk over werk. Van een seksuele of flirterige toonzetting is niet gebleken. Bovendien wordt binnen Primark blijkbaar door meerdere collega’s, waaronder leidinggevenden, met hartjes gecommuniceerd. De berichten kunnen volgens de Kantonrechter dan ook geen redelijke grond opleveren voor ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Aangezien ook de andere verwijten een ontslag niet kunnen rechtvaardigen, wordt het door Primark ingediende ontbindingsverzoek afgewezen.
Conclusie
De Kantonrechter is duidelijk: een leidinggevende dient zich te onthouden van het versturen van hartjes-emoji’s of andere multi-interpretabele berichten naar ondergeschikten, nu de ontvanger zich er ongemakkelijk door kan voelen. Of het versturen van dergelijke berichten ook een grond voor ontslag oplevert, hangt echter af van de specifieke omstandigheden. Onder meer aangezien niet is komen vast te staan dat de werknemer seksuele of flirterige bedoelingen had en het slechts om enkele berichten ging en er dus geen sprake was van een patroon, vond de Kantonrechter ontbinding van de arbeidsovereenkomst in deze zaak een te zware sanctie.
Hebt u vragen of wenst u juridische ondersteuning in verband met (een beschuldiging van) ongewenst gedrag of seksuele intimidatie op de werkvloer? Neem dan contact op met een van onze arbeidsrechtspecialisten. Lisanne Somers en Ine Swennen zijn werkzaam bij Paulussen Advocaten in Maastricht, maar beschikbaar voor afspraken op het kantoor in Heerlen of op locatie.
Nieuws Overzicht