Op 1 september 2016 is de Wet bescherming erfgenamen tegen schulden (afgekort: “Wet Bets”) in werking getreden.
Deze wet beoogt erfgenamen beter te beschermen tegen schulden door gedragingen die leiden tot zuivere aanvaarding in te perken.
Daarnaast is er een uitzonderingsclausule ingevoegd die erfgenamen die zuiver aanvaard hebben moet beschermen tegen onverwachte schulden.
Een erfgenaam heeft de bevoegdheid om een nalatenschap te aanvaarden of verwerpen.
Aanvaarden kan zuiver of beneficiair (ook wel genoemd onder voorbehoud van boedelbeschrijving).
Bij beneficiaire aanvaarding is een erfgenaam alleen met geërfd vermogen aansprakelijk voor schulden van de nalatenschap. De erfgenaam moet de nalatenschap (in beginsel) afwikkelen onder toezicht van de kantonrechter en kan pas beschikken over de nalatenschap nadat alle schulden zijn voldaan.
Na een zuivere aanvaarding kan de erfgenaam vrij beschikken over alle goederen van de nalatenschap, maar is hij ook verplicht de schulden van de nalatenschap voor zover deze op hem rusten ten laste van zijn eigen overige vermogen, te voldoen.
Het was voorheen niet steeds duidelijk welke handelingen wel en welke niet leiden tot een zuivere aanvaarding. Dit bleek ook wel uit de veelvuldige en niet altijd eenduidige rechtspraak hierover.
Een erfgenaam kon dus ook onbewust zuiver aanvaarden, met alle mogelijke negatieve financiële gevolgen van dien.
De problemen in de praktijk hebben uiteindelijk geleid tot een aanpassing van het erfrecht op dit gebied.
De Wet Bets biedt op twee manieren bescherming tegen een onbewuste of ondoordachte zuivere aanvaarding.
In de eerste plaats wordt verduidelijkt wanneer sprake is van zuiver aanvaarden en wordt het soort gedragingen dat daartoe leidt, beperkt. Alleen in geval de erfgenaam beschikkingshandelingen verricht door goederen van de nalatenschap te verkopen, bezwaren of op andere wijze aan het verhaal van de schuldeisers te onttrekken, is nog sprake van (automatisch) zuiver aanvaarden.
Daarnaast beschermt de wet tegen onverwachte schulden van de erflater. Dit zijn schulden die de erfgenaam niet kende en ook niet hoefde te kennen op het moment dat hij de nalatenschap zuiver aanvaardde. Als een dergelijke schuld na verloop van tijd alsnog opkomt, kan de erfgenaam de kantonrechter verzoeken hem te machtigen om de nalatenschap alsnog beneficiair te mogen aanvaarden of, als de nalatenschap al is verdeeld, om hem te ontheffen van zijn verplichting de onverwachte schuld uit zijn eigen vermogen te voldoen.
Voor vragen of overleg over dit onderwerp of andere erfrechtelijke kwesties kunt u contact opnemen met mr. I.K. Decupere (i.decupere@paulussen.nl; tel. 043 328 41 34).